Hoàng cầm là một loài cây thảo sống lâu năm (đa niên), cao 20–50 cm, có rễ phình to thành chùy. Thân mọc đứng, vuông, phân nhánh. Lá mọc đối, cuống ngắn hoặc không cuống. Hoa mọc ở đầu cành, có màu lam tím. Cánh hoa có hai môi, bốn nhị, bầu có bốn ngăn.

Vị thuốc hoàng cầm (Radix Scutellariae) được làm từ rễ phơi hay sấy khô của cây hoàng cầm có màu vàng sẫm nên cây này được gọi là hoàng cầm (黄芩).